Genel bakış: Resmi tanıma süreci

Yurt dışında edinilmiş niteliklerin resmi olarak tanınması için Avusturya'da üniter bir düzenleme bulunmamaktadır.

Yurt dışında edinilmiş niteliklerin (diplomaların) tanınması için hangi sürecin uygulanacağı, bu niteliklerin hangi alanda kullanılacağına bağlıdır. Dört farklı tanıma biçimi bulunur:

• Mesleki tanıma (meslek ruhsatı): AB Yeterlilik Direktifi anlamı dâhilinde düzenlenmiş mesleklerin tanınması
• Nostrifikasyon: Okul ve olgunluk diplomalarının nostrifikasyonu
• Nostrifikasyon: Akademik diplomaların meslek icrası için nostrifikasyonu
• Denklik: Çıraklık meslekleri diplomaları için denklik

Mesleki tanıma

Mesleki niteliklerin resmi olarak tanınması (meslek ruhsatı), sadece düzenlenmiş mesleklerde mümkündür. Düzenlenmiş demek, bazı mesleklerde Avusturya'da çalışabilmek için belirli nitelikler hakkında bir belgenin ibraz edilmesinin şart olduğu anlamına gelir. Düzenlenmiş mesleklerin türüne bağlı olarak AB hukuku uyarınca aşağıdaki meslek tanıma biçimleri bulunur:

• Tanıma (Denklik): Mesleki niteliklerin Avusturya yeterlik koşulları ile denkleştirilerek tanınması
• Otomatik tanıma İlgili eğitim deneyimi temelinde otomatik tanıma
• Bildirim: Sınır ötesi faaliyetlerin bildirimi (faaliyetin sadece geçici olarak yürütülmesi ve Avusturya'da ikametin hedeflenmediği durumlarda)

Hangi başvuru kurumlarına başvurmanız gerektiği, eğitimin veya diplomanın Avrupa Birliği (AB), Avrupa Ekonomik Alanı (EWR), İsviçre veya üçüncü bir ülkede edinilmiş olmasına bağlıdır. 

Tanınma kılavuzu size, kişisel durumunuz için uygun başvuru veya danışmanlık kurumuna yönlendirme ve ayrıntılı bilgileri edinme konusunda yardımcı olur. 

Nostrifikasyon – Okul ve olgunluk diplomalarının tanınması

Yabancı okul ve yetkinlik diplomalarının nostrifikasyonu, ibraz edilen diploma içeriklerinin Avusturya müfredatı ile mümkün olduğunca tam olarak denkleştirilmesini hedefler. Büyük sapmaların tamamlama sınavları ile dengelenmesi gerekir.

Yetki: Federal Eğitim Bakanlığı

Yabancı okul diplomalarının değerlendirme seçeneği

Yabancı diplomaların değerlendirilmesi, yurt dışında edinilen okul diplomaları hakkında bir kanıya varmayı kolaylaştırmalıdır, aynı zamanda bir Avusturya okul diplomasıyla karşılaştırılabilirliğin temel derecelendirilmesine olanak sağlamalıdır. Değerlendirme yasal düzenlenmiş mesleklere giriş için tanımanın ve niteliklerin veya karnelerin nostrifikasyonu yerine geçmez.

Başvuru ücretsizdir ve online olarak şu linkten yapılabilir: www.asbb.at 

Yetki: Federal Eğitim Bakanlığı

Olgunluk diplomalarının denkliği

Üniversite eğitimine başlayabilmek için yurt dışında edinilen olgunluk diplomalarının Avusturya olgunluk diplomaları ile denkliğinin incelenmesi gerekmektedir.

Yetki: İlgili üniversite, teknik okul veya eğitim fakültesi.

Olgunluk diplomalarının antlaşmalar nedeniyle denkliği

Olgunluk diplomalarının denkliği çoğu durumda ülkeler arasındaki antlaşmalar temelinde gerçekleşir. Bu nedenle bunların içerik açısından incelenmesi gerekmez, sadece idari olarak onaylanmaları yeterlidir.

Yetki: İlgili üniversite, teknik okul veya eğitim fakültesi.

Nostrifikasyon – Yükseköğretimde tanıma

Yabancı akademik derece ve diplomaların tanınmasındaki hedef, Avusturya diplomaları ile mümkün olduğunda tam bir uygunluk sağlamaktır.

Tanıma ile ilgili başvuruda bulunabilmek için Avusturya'da tanımanın gerekli olduğunun kanıtlanması gerekmektedir. AB bünyesinde edinilmiş olan yüksekokul diplomaları için genel olarak bir tanıma (= nostrifikasyon) gerekli değildir. 

Sadece, örneğin kamu alanında veya yasal olarak düzenlenmiş bir alanda (örn. mimarlık veya mühendislik, avukatlık, öğretmenlik veya belirli meslekler) faaliyet göstermek  istemeniz veya diplomanızı bir AB veya AEA ülkesinde ya da İsviçre'de almış olmanız ve orada halen muadili bir meslek hakkına sahip olmanız halinde bu tür bir tanıma gerekli olabilir.

Yetki: Yabancı diploma derecesinin denkleştirileceği üniversite, uygulamalı bilimler yüksekokulu veya eğitim fakültesi. www.nostrifizierung.at adresinde bu süreç hakkında daha fazla bilgi edinebilirsiniz.

Yabancı yüksekokul diplomalarının değerlendirme seçeneği

Ekspertiz, diplomanızın işverenler veya iş bulma kurumu tarafından daha iyi değerlendirme ve karşılaştırma yapmasına yarayan resmi bir tavsiyedir veya rapordur. Ekspertiz bir mahkeme kararı ve resmi denklik kabulü değildir; dolayısıyla hukuken bir bağlayıcı tarafı da yoktur. Ekspertizde örn. şu bilgiler bulunur: Mesleki eğitim veren kurumla ilgili bilgiler, temel değerlendirme (mesleki eğitim seviyesi, kapsamı vs) ve Avusturya'daki mesleki eğitimlere uygunluk 

Mesleki denklik kabulü gerekli veya mümkün değilse bir ekspertiz talebinde bulunmak faydalıdır. Böylece iş piyasasına giriş kolaylaşır.  Ekspertiz ücret karşılığında verilir:

Yetki: Bilim, Araştırma ve Ekonomi Federal Bakanlığı (ENIC NARIC AUSTRIA – Akademik Tanıma için Ulusal Bilgi Merkezi). Başvuru online olarak yapılır www.aais.at. 

Antlaşmalar nedeniyle denklik

Bazı ülkelerle, üniversite diplomalarının denkliğini garanti eden ikili antlaşmalar bulunmaktadır. Bu durumda bir nostrifikasyon gerekli değildir. Denkliğin tespit edilmesi, idari bir işlemdir.

Yetki: Bilim, Araştırma ve Ekonomi Federal Bakanlığı

Üniversite eğitiminin tanınması

Yurt dışında alınan diplomaların üniversiteye giriş koşulu olarak tanınmasını sağlama olanağı bulunur.

Yetki: İlgili üniversite, teknik okul veya eğitim fakültesi.

Avusturya çıraklık diploması ile denklik

Yurt dışında alınan bazı bitirme belgeleri ve diplomalar, gerektiğinde belgelenecek olan meslek deneyiminin dikkate alınması ile birlikte Avusturya çıraklık diploması ile denk tutulabilir. Eğitim farklılıkları durumunda çıraklık diplomasının tamamlama sınavları ile edinilmesi mümkündür. Almanya, Macaristan ve Güney Tirol ile denkliği kolaylaştıran meslek eğitimi antlaşmaları mevcuttur.

Yetki: Federal Çalışma ve Ekonomi Bakanlığı

Diplomasız veya belgesiz resmi tanıma

Yeni Mesleki Tanıma ve Değerlendirme Yasası özellikle sığınma ve ikincil derecede korunma hakkına sahip kişiler için yenilikler getirmektedir. Bu kişi grupları kaçışları nedeniyle istemeden diploma veya eğitim belgeleri ibraz edemiyorsa, olanaklarını görüşmek için bir danışma kurumuyla iletişime geçerler.